۱۳۹۲
آیا کمپوست چیز جدیدی است؟
همانطور که تا به حال بارها در این پایگاه گفته شده، کمپوست حاصل تجزیه‌ی زباله‌ها و مواد به اصطلاح بی‌ارزش، توسط موجودات زنده ریزاندامگان و حتی موجوداتی دیگر مثل کرم خاکی است، که انحصاراً به مادی‌ای که کرم خاکی تولید می‌کند، کرم پوسال می‌گویند. ولی آیا کمپوست به تازگی کشف شده است و از قبل انسان‌ها از آن اطلاعی نداشتند؟ آیا این ماده و نحوه‌ی تولید آن جزئی از کشف غربی‌ها است؟
از آنجایی که نام کمپوست از اصطلاح انگلیسی Compost گرفته شده است و در زبان فارسی هم رواج پیدا کرده است، اولین نگاه به نظر می‌رسد که این حرفه یک صنعت غربی است و پس از آنکه پیشرفته کرده، پایش به ایران باز شده و الان نام آن را می‌شنویم و از این گونه فعالیت‌ها سر در می‌آوریم!
آیا کمپوست چیز جدیدی است؟
اما باید اشاره کرد، که اگر خواسته باشیم واقع‌بینانه به قضیه‌ی تولید کمپوست و یا حتی ورمی کمپوست نگاهی بیاندازیم، از روزگاران گذشته استفاده از کمپوست در بین ایرانی‌های گذشته مرسوم بوده و این کار برای خود فناوری محیط زیست دوستانه‌ای هم بوده است.
اما پس از اینکه با تبلیغات فراوان، کودهای شیمیایی و روش‌های غلط افزایش بهره‌وری گیاه مرسوم شد، کم کم از اهمیت کشاورزی طبیعی که ایران ما زمانی از آن به صورت پیشرفته بهره می‌برده است، محروم ماند. هنوز هم ترجیح کشاورزان استفاده از کودهای شیمیایی است و این به ریشه کردن این فرهنگ غلط در بین ما بر می‌گردد. اجداد ما خیلی زحمت کشیدند که ما راحت آن را به فنا دادیم!
حالا، پس از گذشت چند ده سال از آن روزهایی که محصولات واقعاً طبیعی در ایران تولید می‌شد، با اصطلاحاتی روبرو می‌شویم که غربی شده‌ی فناوری‌های گذشته‌ی خودمان است و با عنوان تکنولوژی‌های مدرن به خورد ما می‌دهند. یکی از آنها همین کمپوست است که زمانی ایرانیان غیور زباله‌های دامی و خانگی خود را بدین شیوه مجدد وارد چرخه‌ی تولید می‌کردند. همان زمانی که اروپا و آمریکا، هیچ چیزی برای گفتن نداشتند.
اگر خواسته باشیم مثالی امروزی‌تر بزنیم، باید به ورزش کُشتی ایران خودمان اشاره کنیم که همین ورزش رفت آن بر آب و پس از اینکه برگشت، شد کُشتی فرنگی! با قوانین و ضوابطی که آنها تغییرش دادند و به خواست خودشان در آوردند و جالب اینجاست که در حال فعالیت شدید برای از دور خارج کردن کشتی ایرانی هستند.
از این مثال‌ها بسیار است، اگر خواسته باشیم به تمامی آنها اشاره کنیم کتابی چند صد صفحه‌ای هم کم است. ولی همین قدر کفایت می‌کند که بگویم، هر کجا به جای معادل فارسی یک حرفه یا کالا یا فناوری، از معادل انگلیسی آن استفاده شود، همین بلا بر سر آن آمده است. از جمله؛ کشاورزی ارگانیک، دامداری ارگانیک و یا حتی ماساژ! (که فارسی آن دَلک می‌شود).
پس به طور کلی کمپوست چیز جدیدی نیست. در همین ایران خودمان از چند صد سال قبل در حال استفاده از کمپوست و محصولات طبیعی بودیم که از این کود آلی تولید می‌شدند. ولی به مزاج برخی‌ها خوش نیامد!