کمپوست چیست؟
زبالهها عامل محدودیتزا برای ما انسانها هستند. با رشد جمعیت هم این عامل روز به روز بیشتر میشود و با مدیریت صحیح باید نه تنها از شر آنها خلاص شد، بلکه از آنها حتی استفادهی مناسب هم داشته باشیم. کمپوست که از واژهی انگلیسی Compost گرفته شده است، شامل تجزیهی هدفمند زبالههای قابل تجزیه به منظور کودی است که احتیاجات گیاهان را برآورده میسازد. حتماً تا به حال شده که برای گلدان خود از کمپوست استفاده کردید و نتیجهی آن را در رشد گیاه دیدید.
روشهای دفع زباله
معمولاً برای خلاص شدن از شر زبالهها، از روشهای مختلفی استفاده میشود که از آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دفن کردن زباله زیر زمین
- سوزاندن زبالهها
- تبدیل آنها به کمپوست
روشهای اول و دوم دارای اثرات مخرب زیست محیطی هستند. بماند اینکه در روش دفن کردن، موادی هستند که تا چند صد سال هم قابل تجزیه و برگشتن به طبیعت نیستند. علاوه بر آن این روش سبب آلودگی آبهای زیر زمینی و حتی آبهای آزاد هم میگردد.
تولید کمپوست
تولید کمپوست به صورت طبیعی از روزگاران قدیم در حال انجام بوده است. این کار باعث ایجاد چرخهای در طبیعت میشود که مواد غذایی را قابل استفاده برای همهی اعضای این چرخه میکند. حتی انسان هم جزئی از این چرخه است که با صنعتی شدن فعالیتها، تولید کمپوست هم باید صنعتی شود تا علاوه بر اینکه از آلودگیهای بیشتر جلوگیری شود، به کشاورزی پایدار هم کمک کند. زیرا، کمپوست و محصولات جانبی آن به حفظ و بالا بردن کیفیت خاک زمینهای زراعی و باغی کمک شایان توجهی میکند.
از چند سال اخیر روشی برای از بین بردن زبالهها ابداع شد و آن تبدیل زباله به کودی به نام کمپوست بود. این کار برای خود دستورالعملهایی دارد که حتی رشتههای دانشگاهی را با نام کمپوست سازی در بر میگیرد. اهمیت این عمل آنقدر زیاد است که باید هر کسی نسبت به آن اطلاعات کافی را داشته باشد. چرا که اگر کسی علاقه به تبدیل زباله به کمپوست باشد، با کمترین هزینه و در هر جا میتواند این کار را انجام دهد؛ حتی در منزل.
زبالههایی که از آنها برای تولید کمپوست استفاده میشود، معمولاً زبالههای تری هستند که خود به خود تجزیه میشود و عموماً بو و ظاهر بدی را تولید میکنند؛ مانند برگها، زبالههای آلی خانگی و پسماندهای مواد غذایی، کاغذ، مقوا و هر آنچه که قابل تجزیه شدن به کمپوست است. اما با مدیریت شرایط محیطی را برای ریزاندامگان (موجودات ریزی که با چشم قابل دیدن نیستند، مثل باکتری و قارچ) فراهم میکنیم که آنها برای ما زباله را به کود تبدیل کنند.
این کار در سطح وسیع نه تنها با زبالههای شهری و روستایی، بلکه با فضولات انسانی و حیوانی هم قابل انجام است. با تجزیهی این مواد، مواد غذایی برای گیاهان در کودی به نام کمپوست ذخیره شده و سبب رشد کیفیت و بهرهوری گیاهان میشود. باید توجه داشت که با فشار زیادی که برای استحصال هر چه بیشتر محصولات کشاورزی و باغی از اراضی میآوریم، مواد غذایی خاک تخلیه شده که این را باید با روشی جبران کنیم و یکی از این روشها تبدیل زباله به کمپوست و استفادهی مجدد آنها در زمینها و باغها است.
شرایط تولید کمپوست
پس دانستیم این تبدیل و تولید کمپوست را برای ما باکتریها، قارچها، کپکها و سایر موجودات زنده تحت شرایط هوازی و دمای نزدیک به 65 تا 75 درجهی سانتیگراد انجام میدهند. این دما با فعالیت خود این موجودات تولید شده و داخل توده به خودی خود افزایش دما را خواهیم داشت. حتی همین افزایش دما سبب از بین رفتن ریزاندامگان بیماریزا خواهد شد.
به دلیل اینکه یکی از شرایط تولید کمپوست هوازی بودن محیط تولید کمپوست است، شما تولید کمپوست را به صورت تودهای روی هم تلمبار شده میتوانید انجام دهید و به هیچ گونه وسیله یا تاسیسات اضافی نیاز نخواهید داشت. این کار به کاهش هر چه بیشتر هزینههای تولید کمپوست کمک خواهد کرد.
نسبت مواد مغذی موجود در مواد اولیه، در هر چه بهتر گذراندن فرآیند کمپوست سازی کمک میکند. این نسبت معمولاً 30 قسمت کربن به 1 قسمت اکسیژن است. دقت داشته باشید که اکسیژن را نباید زیاد به توده داد. چون این کار باعث توسعهی بوی بد خواهد شد. به همین دلیل اگر در این کار مبتدی هستید، بهتر است که میزان کربن را بالاتر ببرید. منظور از کربن، موادی است که میزان کربن آنها بالا است. مثلاً سرشار از هیدروکربن هستند.
از دیگر شرایط تولید کمپوست رطوبت در محیط است. شما باید تودهی خود را مربوط نگه دارید تا ریزاندامگان بتوانند اقدام به تجزیهی مواد آلی و تبدیل آنها به کمپوست کنند. از دیگر موجوداتی که به تودهی ما حمله میکنند، مگس و از این قبیل حشرات است که باید برای آنها هم فکری شود.
کمپوست را چطور مصرف کنیم؟
در نهایت حال که کمپوست آماده شده، به راحتی آن را میتوانید در گلدان، باغ و یا باغچهی خودتان یا دیگران برای افزایش رشد گیاهان و محصولات آن استفاده کنید. این کار را با مخلوط کردن با خاک زمین یا گلدان انجام دهید. خاکی که میتواند در شرایط آبیاری، مواد مغذی را به ریشههای گیاه تحویل دهد. استفاده بیش از حد کمپوست ضرری به گیاه نخواهد رساند.