گونه مناسب کرم خاکی برای تولید ورمی کمپوست
حدود 3000 گونه کرم خاکی رقمی است که تا به حال انسان برای توجیه گستردگی انواع مختلف کرم خاکی مطرح کرده است. این کرمها هر کدام دارای ویژگیها و خصوصیاتی هستند که آنها را از همدیگر متمایز میکنند. برای تولید ورمی کمپوست به صورت صنعتی، تنها ویژگیای که مد نظر است، خصوصیات مربوط به بحث اقتصادی بودن آن است. پس باید به دنبال گونهای از کرمهای خاکی بود که از این نظر دارای شرایط خوبی هستند و میتوان روی آنها سرمایه گذاری کرد. با این حساب، به نظر میرسد در اولین گام باید گونه مناسب کرم خاکی برای تولید ورمی کمپوست را تعیین کرد.
تحقیقات بسیاری در کشورهای دیگر روی این موضوع شده و تا به حال یک یا دو گونه از کرمهای خاکی را برای تولید ورمی کمپوست پیشنهاد دادند. در ایران هم با توجه به استفاده از تحقیقاتی که تا به حال شده، گونهی آیزینیا فتیدا بهترین نوع برای فعالیت اقتصادی ورمی کمپوست مطرح شده است.
از مهمترین ویژگیهایی که یک کرم خود برای تولید ورمی کمپوست باید داشته باشد، یک سرعت تولیدمثل بالا است. یعنی در مدت زمان کوتاهی بتواند تعداد خود را افزایش دهد. بدین ترتیب میزان مصرف خوراک و تولید ورمی کمپوست در واحد سطح افزایش خواهد یافت.
از ویژگیهای دیگر، مقاومت کرم به شرایط آب و هوایی و همچنین عوامل بیماریزای مختلف میباشد. گونهی کرم مورد نظر باید به تناسب شرایط اقلیمی محیط انتخاب شود. مثلاً در ایران که ممکن است در بیشتر نقاط زمستانهای سردی داشته باشیم، باید به فکر یک گونهی مقاوم به سرما و تنشهایی سرمایی باشیم.
با این حال، به طور کلی دو نوع کرم در سرتاسر جهان برای پرورش کرم خاکی و همچنین تولید ورمی کمپوست و محصولات جانبی آن در نظر گرفته شده که به قرار زیر است:
- کرم حلقوی بارانی (آیزینیا فتیدا – Eisenia fetida)
- کرم قرمز (لومبریکوس ربلوس – Lumbricus Rebellus)
در کشور ما عمده گونهی کرم خاکی برای تولید کرم پوسال نوع آیزینیا فتیدا است که در حال حاضر تقریباً در تمامی مزارع پرورش کرم خاکی از این گونه برای انجام یک فعالیت اقتصادی استفاده میشود. البته باید گفت تحقیقاتی که در دیگر کشورها روی این گونه انجام شده است، تاثیر به سزایی در انتخاب این گونه توسط پرورشدهندگان ما داشته است. به طوری که اگر تحقیقات بیشتری راجع به این صنعت از طرف محققان داخلی انجام میشد، شاید گونههای بهترین هم برای شرایط ایران یافت میشد. اما مثل اینکه مصرفگرایی ما در اینجا هم جای پای خود را محکم کرده است!