چگونه کمپوست تولید کنیم؟

کمپوست حاصل تجزیه‌ی زباله‌ها و مواد آلی تخریب‌پذیر توسط ریزاندامگان و موجودات دیگر است که در نهایت باعث تولید ماده‌ای به نام کود کمپوست می‌شود. ولی آیا می‌دانید که باید چگونه کمپوست تولید کنیم؟ برای تولید کمپوست شما نیازی به فناوری پیچیده‌ای ندارید و فقط کافی است که فضایی را به این کار اختصاص دهید و اجازه دهید زباله‌ها و ضایعات گیاهی تبدیل به کمپوست شوند.

چگونه کمپوست تولید کنیم؟

مهمترین عامل برای تولید کمپوست شرایطی است که باید حتماً مهیا شوند. 5 تای این شرایط از همه مهمتر است که به توضیح آنها می‌پردازیم تا بتوانیم زباله‌های آلی را به کمپوست تبدیل کنیم.

کرم و ریزاندامگان

کرم‌ها از عوامل مهم برای تبدیل زباله‌های آلی به کود هستند. البته اگر این کار بیشتر توسط این موجودات انجام شود، عموماً به محصولی که تولید می‌شود ورمی کمپوست گفته می‌شود. اما اگر عمده فعالیت را ریزاندامگانی از قبیل باکتری‌ها و قارج‌ها انجام دهند، به آن کمپوست می‌گویند. پس باید به این مورد هم دقت کنید که برای تولید کمپوست هم می‌توانید از کرم خاکی یا کرم زباله‌خوار استفاده کنید.

مواد مغذی

در زباله‌های آلی معمولاً مواد مغذی پیدا می‌شود، اما نسبت بین آنها مهم است. در زباله‌های باغی معمولاً میزان کربن بالا است. مواد سبز مثل برگ‌ها و پسماندهای آشپزخانه گرایش به نیتروژن بیشتر دارند. به همین منظور بهترین مخلوط نسبت 20 قسمت کربن و 1 قسمت نیتروژن است.

هوا

هوا برای کمپوست‌سازی بسیار مهم است چون این کار یک فعالیت هوازی است. در ابتدای توده‌سازی برای انجام فرآیند تولید کمپوست، خلل و فرج بین مواد زیاد است و به همین ترتیب هوادهی در آن در شرایط خوبی است. همین طور که توده در یک جا ساکن باقی می‌ماند کم کم به حالت فشرده در می‌آید که باید تقریباً پس از دو هفته از ابتدای کمپوست‌سازی مخلوط را به هم بزنید. جمعیت ریزاندامگان و حرارت، بسته به نحوه‌ی بر هم زدن توده نوسان خواهد داشت. البته دقت کنید که اگر توده‌ی شما حاوی کرم است و مقدار آن زیاد نیست، باید با احتیاط این کار صورت گیرد. در حالی که در تولید ورمی کمپوست نیازی به برگرداندن توده یا تل نیست.

دما

دما عامل محدود کننده‌ی قوی‌ای نیست. چون به محض اینکه عملیات کمپوست‌سازی توسط موجودات زنده انجام شود، حرارت خود به خود بالا خواهد رفت و این برای تولید کمپوست مناسب است. پس مطمئناً داخل یخچال نمی‌توانید کمپوست درست کنید! چون دما بسیار پایین است. البته همان جا هم عملیات پوسیده شدن مواد با سرعت کم انجام می‌شود.

آب

موجودات زره‌بینی یا همان ریزاندامگان به رطوبت نیاز دارند، البته نه رطوبت زیاد. میزان 50 درصد رطوبت برای ایجاد شرایط مناسب مطلوب است، اما نباید زیاد خیس شود. هر بار که توده را بر می‌گردانید می‌توانید این موضوع را بررسی کنید.

زمان

اگر همه‌ی شرایطی که تا به اینجا گفته شد مساعد بود، تقریباً 8 تا 10 هفته طول خواهد کشید تا کمپوست شما از زباله‌های آلی و مواد دور ریختنی تولید شود. یک نکته‌ی کلیدی برای موفقیت در این کار، ساخت یک کپه‌ی بزرگ از مواد اولیه است. لایه‌ی خارجی به طور کامل از توده مجزا است و باعث حفظ متوسط دمای توده برای انجام بهتر عملیات کمپوست‌سازی می‌شود. طی برگرداندن توده آن هم به صورت منظم، تمامی بخش‌های تل فرصت مناسب را برای پوسیده شدن در مناطق داخلی خواهند داشت و بدین ترتیب کموست ما ظرف مدت معین تولید خواهد شد.

ساخت توده برای تولید کمپوست

ما از نیاز موجودات ریزی مثل باکتری‌ها به غذا استفاده کرده و زباله‌های خود را به کودی سرشار از مواد مغذی تبدیل می‌کنیم. این کار علاوه بر مزایای بسیاری که دارد، شاید معایبی هم داشته باشد. یکی از این معایب نیاز داشتن به یک جا و یا مکان مناسب با شرایط مذکور است. البته تولید کمپوست را هم حتی در منزل می‌توانید انجام دهید. درون یک سطح مناسب که جریان هوا در آن بتوانید برقرار باشد برای این کار کافی است. اما به دلیل اینکه شاید بوی نا مطبوع و حتی حشرات موذی را به سمت خود جذب کند، اگر بیرون از منزل باشد بهتر است.

اگر درون یک ظرف مخصوص این کار اقدام به تولید کمپوست می‌کنید، بهتر است که لابه‌لای زباله‌ها و مواد آلی پوسیده شدنی، مقداری خاک هم اضافه کنید. این خاک دارای همان موجودات ریزی به نام ریزاندامگان هستند که برای تولید کمپوست الزامی هستند. اما باید گفت اگر حتی این کار را هم نکنید، باز ریزاندامگان همه جا هستند و زباله‌های شما را به کود تبدیل می‌کنند؛ هر چند که شاید کمی مدت زمان آن طولانی‌تر شود.

اما اگر محدودیت مکان ندارید، به شما توصیه می‌کنم که روی زمینی که زیرش خاک است اقدام به توده کردن زباله‌های آلی کنید. بدین صورت که اول زباله‌های باغی را در کف ریخته و اگر مقداری کاه و کلش هم روی آن بریزید مناسب است. این کار باعث رشد سریعتر موجودات زره‌بینی می‌شود و تا حدی هم از فشرده شدن توده جلوگیری می‌کند. سپس روی آنها را از زباله‌های دیگری که در دسترس دارید با نسبتی از کربن و نیتروژن که گفته شد مخلوط کنید. مواد زمخت را در بین آنها دفن کنید.

این توده‌ی شما هر چه قدر بزرگتر باشد بهتر است. چون همانطور که گفته شد، میزان در معرض بودن آن با محیط بیرون و در نتیجه پوسیده نشدن مواد کمتر می‌شود. البته این کار یک عیب هم دارد که کاهش میزان هوادهی کپه است. اما در نهایت با هم زدن آن به طور منظم، این عیب از بین خواهد رفت.

گاهی اوقات حتی از زمین کرم‌های خاکی فراوانی جذب توده‌ی کمپوست سازی شما شده و اقدام به تسریع تولید کمپوست می‌کنند. این کرم‌های با خاصیت بالا برای زندگی بشر و دیگر موجودات بسیار حیاتی‌اند. پس بهتر است که کف توده با زمین خاکی در تماس باشد، تا علاوه بر جذب کرم‌ها قابلیت زه‌کشی آن هم بالاتر برود.

تولید کمپوست در واحد کوچک، اما مفید…

در نهایت هم، نگهداری از کمپوست تا رسیدن به زمان موعود تنها کار شماست. شما باید توده را مرطوب نگه داشته و دیگر شرایطی که گفته شده را رعایت کنید. به هم زدن توده حداقل هفته‌ای یک بار هم کمک زیادی می‌کند. البته اگر توده‌ی شما حاوی کرم خاکی است، این عمل توسط خود کرم‌ها انجام می‌شود نیازی به این کار ندارید.

بدین ترتیب شما توانستید از زباله‌هایی که دارید، حتی در منزل خود اقدام به تولید کمپوست کنید. اگر هم مکان مناسبی دارید و یا شرایطی در روستا دارید، بهتر است که از امکانات خود نهایت استفاده را ببرید و اقدام به کمپوست سازی و در نهایت استفاده از کود تولیدی خود کنید. موادی هم که می‌توانید برای تولید کمپوست استفاده کنید، هر آن چیزهایی است که قابل پوسیده شدن هستند. مثلاً پلاستیک نمی‌پوسد و بهتر است که آن را از توده جدا کرده و اگر مقدار آنها کم است بسوزانید تا در طبیعت قابلیت جذب پیدا کند.

علاوه بر تمامی این موارد، قابل ذکر است که امروزه تولید کمپوست از زباله‌های شهری و غیر شهری به صورت یک صنعت عظیم درآمده است و این کار یک فعالیت خوب اقتصادی به حساب می‌آید که هم کمکی به طبیعت و محیط زیست می‌کند و هم ارزش افزوده‌ای از طلای کثیف به وجود می‌آورد.